Danıştay Birinci Daire 31.10.1986 tarih ve 1986/326 E.,1986/378 K. Sayılı Kararı

Geliri tacir niteliği kazanmasını gerektirmeyecek miktarda sınırlı olan ve dolayısıyla ticaret ve sanayi odasına kaydı gerekmeyen profesyonel turist rehberlerine ancak esnaf ve küçük sanatkarlar kanununa göre disiplin cezası verilebileceği hk.

İstişari düşünce isteminin konusunu, disiplin suçu işleyen profesyonel turist rehberlerine, 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanununa göre mi yoksa Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliğine göre mi disiplin cezası verilmesi gerektiği hususu oluşturmaktadır.

2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 8.maddesinde, yürütme yetkisi ve görevinin Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanılacağı ve yerine getirileceği, 13.maddesinde temel hak ve hürriyetlerin Anayasasının sözüne ve ruhuna uygun olarak kanunlarla sınırlanabileceği,124.maddesinde, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabilecekleri hükme bağlanmıştır.

Bu hükümlerde ifadesini bulan “yasal idare” ilkesine göre, idarenin belirli konularda eylem ve işlem yapabilmesi için yasal yetkiye gereksinimi vardır. Bu konuların başında idare edilenlerin temel hak ve özgürlükleriyle öteki hak alanları gelir. Bu itibarla, yürütme ve idare, Anayasa ve yasalar çerçevesinde kalmak kaydıyla ve bunlara dayanarak kendi görev alanında yeni ve ayrıntılı kurallar koyabilir. Başka bir anlatımla, bu ilke gereği olarak bir düzenleyici işlemin yapılabilmesi için, önce yasamanın o konuya ilişkin bir yasa hükmü koymuş olması zorunludur ve bununla ilgili olarak çıkarılacak yönetmelik de anılan hükmün çerçevesiyle sınırlı kalmak durumundadır. Böyle olunca, yürütme ve idare herhangi bir konu yada sorunu ilk olarak ve doğrudan doğruya düzenleyemeyeceği gibi, bu esas çerçevesinde düzenleyebildiği hallerde de dilediği kapsamda ve yönde hükümler koyamaz.

Konu bu esaslar içinde incelendiğinde, ne Kültür ve Turizm Bakanlığının kuruluş ve görevlerini belirleyen 187 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede, ne de bu Bakanlığın görev alanıyla ilgili öteki yasalarda, turist rehberleri hakkında disiplin cezası uygulama yetkisi tanıyan bir hüküm yer almamış bulunması karşısında, Profesyonel Turist Rehberliğinin, yukarıda sözü edilen ve duraksamaya yol açtığı bildirilen hükümlerin yasal dayanaktan yoksun olduğu ve uygulanmasının hukuka aykırılık teşkil edeceği açıklıkla ortaya çıkmaktadır.

Sorunu, 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu açısından incelediğimizde görmekteyiz ki, bu yasanın 2.maddesinde, ister gezici olsun, ister bir dükkanda veya bir sokağın belli yerinde sabit bulunsunlar, ticarete sermayesi ile birlikte vücut çalışmalarına dayanan ve geliri o yer gelenek ve teamülüne nazaran tacir niteliğini kazanmasını gerektirmeyecek miktarda sınırlı olan ve bu bakımdan ticaret sicili ve dolayısıyla ticaret ve Sanayi Odasına kaydı gerekmeyen, sermaye unsuru olsun olmasın aynı nitelikte sahip olmakla beraber ayrıca çalıştığı sanat, meslek ve hizmet kolunda bilgi, görgü ve ihtisasını değerlendiren hizmet, meslek ve küçük sanat sahipleriyle bunların yanlarında çalışan kimselerin birinci maddede belirtilen amaçla kuracakları derneklerin bu kanunun hükümlerine tabi olduğu hükme bağlanmış bulunduğundan, 507 sayılı yasa hükümlerine göre kurulmuş esnaf ve küçük sanatkarlar dernekleri üyeleri hakkında, meslek ve sanatlarına yada meslek disiplinine aykırı hareketlerinden dolayı disiplin cezası uygulanması gerekli görüldüğünde, bu hususun sözü edilen yasanın disiplin cezalarına ilişkin hükümleri içerisinde değerlendirilmesi gerektiğinde bir duraksamaya yer olmamak gerekir.

Bu nedenlerle disiplin suçu inceleyen profesyonel turist rehberlerine, ancak, 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanununa göre disiplin cezası verilebileceği mütalaa kılındı.

 

BŞ/SE

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir