Bütçe, önceden ortaya konan bir amaca ulaşabilmek için, geleceğe ait bir dönemde izlenecek politika ve yapılacak işleri parasal ve sayısal terimlerle açıklayabilen bir rapor veya raporlar dizisidir. Bu nedenle bütçe hem planlama, hem de yürütmeyi denetleme ve başarı değerleme açılarından çok önemlidir. 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu (6326 SK) ve Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği (TRMY) hükümleri incelendiğinde, turist rehberleri meslek kuruluşlarının bütçe yapmak zorunda olduğu anlaşılmaktadır.
6326 SK’nın 1.nci maddesi 2.nci fıkarasında “..gelir ve giderleri ile bütçelerine, … ilişkin usul ve esasları kapsar” denmiş olup, kanunun 6.ncı maddesi 4.ncü fıkrasında “…birlik bütçesine gelir kaydedilmek…” 10.cu maddesi 3.ncü fıkra (b) bendinde “Yeni dönem çalışma programının ve yönetim kurulu tarafından hazırlanan tahmini bütçenin görüşülerek kabulüne veya reddine karar vermek.” Aynı maddenin 7.nci fıkranın (c) bendinde “Yıllık bilanço, faaliyet raporu ve tahmini bütçeyi hazırlayıp genel kurula sunmak”. Aynı maddenin, aynı fıkrasının (ç) bendinde “Bütçe içinde ödenek aktarmak.” 11.nci maddesi 3.ncü fıkrada “Meslek kuruluşları bu Kanun ve diğer mevzuat uyarınca öngörülen görevlerini yerine getirmek üzere gereken giderleri, bütçelerinde belirlenen veya yönetim kurullarında belirtilen şekilde yapabilirler.” denmiştir.
TRMY dikkate alındığında; yönetmeliğin 1.nci maddesi 2.fıkrasında “Bu Yönetmelik; …, gelir ve giderleri ile bütçelerine… ilişkin usul ve esasları kapsar.” denmiş olup, yönetmeliğin 12.nci maddesi 2.nci fıkra (a) bendinde “Program öncesinde, programı ve bütçesini hazırlayıp…”, aynı maddenin (b) bendinde “…; Birlik başkanının belirlediği bütçe dahilinde…iş ve işlemleri yürütmek”. 38.nci maddesi 5.nci fıkrasında “…Birlik bütçesine gelir kaydedilmek ve … cezalandırılır. Birlik bütçesine aktarılacak bu gelirler,…”. 63.ncü maddesi 1.nci fıkrası (b) bendinde “Yeni dönem çalışma programının ve yönetim kurulu tarafından hazırlanan tahmini bütçenin görüşülerek kabulüne veya reddine karar vermek.” 64.ncü maddesi 1.nci fıkrası (c) bendinde “Yıllık bilanço, faaliyet raporu ve tahmini bütçeyi hazırlayıp genel kurula sunmak.” Aynı madde ve aynı fıkra (ç) bendinde “Bütçe içinde ödenek aktarmak.” ifadelerinin geçtiği anlaşılmaktadır.
6326 SK’nun ve TRMY’nin yukarıda belirtilen hükümleri esas alındığında, “bütçe” meslek kuruluşları için önemli bir husustur. Keza bütçeleme, yöneticiler açısından da çok önemli bir araçtır. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının faaliyet konuları ticari işletmelerden farklı olduğu gibi, kamu idaresinin faaliyet konusundan da farklılık arz eder. Bu nedenle, meslek kuruluşlarının bütçe hazırlanma şekli, özel sektör ticari işletmeleri bütçesi ile kamu idaresi bütçesinden farklılıklar gösterebilir. Ancak ana hatlarıyla ele alındığında bütçe felsefesi ve tekniklerin bir birine benzer olduğu söylenebilir.
Bütçe yapılırken öncelikle çeşitli tahminler yapmak gerekmekle, bütçe hazırlamak oldukça güç olabilmektedir. Çünkü, yapılan tahminleri enflasyon oranı, döviz kuru ve faiz oranı değişiklikleri vb etkileyebilmektedir. Turist rehberleri meslek kuruluşlarının içinde bulunduğu bugünkü ortam, meslek kuruluşlarının gelecekle ilgili bazı tahminlerinden sapmalara işaret olabilir.
-/-
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
“Turist Rehberliği Mevzuatı Açısından Bütçe” başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Mürşidin Demircan’a aittir ve makale, yazarı tarafından (http://www.mursidindemircan.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.