Profesyonel turist rehberliği kararlarının 625 sayılı özel eğitim kurumlarına ilişkin yasa kapsamına girmediği, söz konusu kursların yalnızca davalı bakanlıkça açılabileceği yolundaki yönetmelik hükmünde hukuka aykırılık bulunmadığı hk.
Dava, 2.7.1986 günlü 19152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan “Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği”nin 49.maddesi ile 25.9.1989 günlü 20293 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik yönetmeliği’nin 5.maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
2 Temmuz 1986 tarihinde yayımlanan Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliğinin 49.maddesinde Turizm Bakanlığı dışında hiçbir kuruluşun turist rehberliği kursu açamayacağı hususu düzenlenmiş, bu maddede 9.12.1988 günlü Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile değiştirilmiştir. Değişikliğe göre, özel kuruluşlara da bazı koşullar altında rehberlik kursu açabilme olanağı tanınmıştır. Bu yönetmelik dava konusu edilen 25.9.1989 günlü Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 5.maddesi ile yürürlükten kaldırılmış, 15.5.1990 günlü Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle de “Bakanlık dışında hiç bir kuruluş hangi isim altında olursa olsun turist rehberliği kursu açamaz” hükmü getirilmiştir. Dosyanın ve yapılan mevzuat değişikliklerinin incelenmesinden, idarenin turist rehberlerinin yetiştirilmesi ve turizmin gelişmesi amacıyla uygulamada meydana gelen aksaklıkları da dikkate aldığı anlaşılmaktadır. Davacılar Yönetmeliğin dayanağı olan 355 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 21.maddesinin davalı Bakanlığa sadece eleman ihtiyacının tesbiti, planlaması ve eğitim programlarının uygulanmasını sağlamak yaygın eğitim kurumları açmak imkanı verdiği, bakanlık dışındaki kuruluşlara her ne şin altında olursa olsun faaliyet göstermeyi yasaklayan hiçbir ifade taşımadığı, kurs açma yetkisinin Bakanlığa verilerek tekel yaratıldığı, bu düzenlemenin Anayasal ilkelere de ters düştüğü yolundaki iddialarda bulunmaktadır. Ancak 355 sayılı Kanun hükmünde Kararname ile turizmi geliştirmek amacıyla yaygın meslek eğitim kurumları açma yetkisi davalı idareye verilmiş, 411 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6.maddesi ile eklenen 11/4.maddesinde Turizm Eğitim Eğitim Genel Müdürlüğünün görevleri belirlenmiş (d) bendi ile “Turizm Rehberliği Kursları” açmak, rehberlerin yetiştirilmelerini sağlamak bu genel müdürlüğün görevleri arasında sayılmıştır.
Bu durumda Turist Rehberlerinin Turizm Sektöründeki durumu da göz önüne alınarak bu rehberlerin yetiştirilmelerini sağlamak amacıyla kurslar açmak görevinin yerine getirilmesinde idare lehine tekel yaratıldığından söz etmek mümkün değildir. Diğer taraftan 625 sayılı Özel Eğitim Kurumları Kanununun 1.maddesinde Milli Eğitim Bakanlığının denetim ve gözetimi altında olan öğretim kurumları sayılmış olup, davalı idarenin açtığı profesyonel Turist rehberliği kursları bu yasa kapsamında görülmemekte, özel kurs açma engelinin Anayasanın 13 ve 91.maddelerine aykırılığı iddiasının da, kurs açma hürriyetinin temel hak ve özgürlüklerden olmaması nedeniyle yasal dayanağı bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu edilen ana yönetmelik ile, özel kura açma konusundaki düzenlemeyi yürürlükten kaldıran değişiklik yönetmeliği hizmet gereklerine ve mevzuata uygun bulunduğundan davanın reddine karar verildi.
BŞ/SE
(DAN-DER, SAYI:82-83)