Özelge: Turist rehberleri serbest meslek erbabı olarak kabul edilmekte olup, muaflık şartlarını taşıyanların gelir vergisinden muaf tutulmaları, muaflık şartlarını taşımayanların ise gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyetinin tesis ettirilmesi, vergiden muaf olanlarda dahil olmak üzere rehberlere yapılan ödemelerden tevkifat yapılması gerekmektedir.
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH: 06.05.1999
SAYI : B.07.0.GEL.0.42/4215-33-271/17738
KONU : Turist rehberlerinin gelir vergisine tabi olup olmadığı hk.
İZMİR VALİLİĞİ
(Defterdarlık : Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğüne)
İLGİ: 11.3.1999 tarih ve B.07.0.DEF.0.35.11/176200-1441/296 sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, İlinizde faaliyet gösteren rehberlerinin gelir vergisine tabi olup olmadığı ve tabi iseler ne şekilde işlem yapılacağı hususunda tereddüte düşüldüğü anlaşılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 66 ıncı maddesinde, “Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.
Bu maddenin uygulanmasında;
………
5- Vergi Usul Kanunun 155 inci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar (Şartlardan en az ikisini taşımayanlar ile köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000’i aşmayan yerlerde faaliyette bulunanların bu faaliyetlerine ilişkin kazançları gelir vergisinden muaftır.)
Bu işleri dolayısıyla serbest meslek erbabı sayılırlar.” hükmü yer almıştır.
Aynı Kanunun 94 üncü maddesinde ise “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.
2- Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (Noterlere serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);
a) 18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden
b) Diğerlerinden, “hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Serbest meslek erbabında işe başlamanın belirtileri” başlıklı 155 inci maddesi, “serbest meslek erbabı için aşağıdaki hallerden harhangi birinin “İşe başlama”yı göstereceği belirtilmiştir.
1-Muayenehane,yazıhane, atelye gibi özel işyerleri açmak;
2-Çalışılan yere tabela, levha gibi mesleki faaliyette bulunulduğunu ifade eden alametleri asmak;
3-Her ne şekilde olursa olsun devamlı olarak mesleki faaliyette bulunduğunu gösteren ilanlar yapmak;
4-Serbest olarak mesleki faaliyette bulunmak üzere mesleki teşekküllere kaydolunmak,
Bu hükümlere göre; turist rehberlerinin Gelir Vergisi Kanununun uygulamasında serbest meslek erbabı olarak kabul edilmesi, aynı Kanunun 66 ncı maddesinin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinin parantez içi hükmünde belirtilen muaflık şartlarını taşıyanların gelir vergisinden muaf tutulmaları, muaflık şartlarını taşımayanların ise gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyetinin tesis ettirilmesi, vergiden muaf olanlarda dahil olmak üzere rehberlere yapılan ödemelerden Gelir Vergisi Kanununun 94/2-b maddesine göre ilgili Bakanlar Kurulu Kararlarını da gözönünde bulundurarak tevkifat yapılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Bakan a.
Genel Müdür Yardımcısı