Göynük Çayı Ve Vadisi
Antalya körfezindeki Sarısu çayından itibaren Kemer ilçesi Çamyuva mevkindeki Ağva nehrine kadar olan kıyıda pek çok çay bulunmakta ise de bunların içinde en kayda değer olanı Göynük çayıdır. Göynük çayı Kozarası yakınlarından doğmakta, Göynük yaylasından geçerek yaklaşık onüç (veya ondört) kilometre sonra Göynük’te denize kavuşmaktadır.
Göynük Vadisi Kozarası/Kaplandağı’na kadar uzanmakta ise de, kazı bilimdeki hâkim görüşe göre bu vadi Antik dönemde bir geçiş güzergâhı olarak kullanılmamıştır. İç kısma geçiş için kullanılan yol bugünkü Kesme Vadisi olmalıdır. Yek diğeri ile karşılaştırıldığında, Göynük Vadisinin geçişi oldukça zordur. Antik dönem ile ilgili yapılan çalışmalarda Göynük çayı ile ilgili özel bir bilgi de yer almamaktadır. Ancak bu çayın doğduğu Kozarası ile ilgili bazı bilgilere rastlanmakla, Kozarası ile Kosara isimleri arasındaki ses benzerliği dikkat çekmekte ve bazı yerlerin antik dönemde kullanılan isimlerini halen yaşattıkları çeşitli yazarlar tarafından da vurgulanmaktadır. Günümüzün turizm merkezlerinden olan Göynük beldesinin, Rez Burnu tepesi üzerinde, Klasik ve Hellenistik dönemlerde iskân edilmiş ancak Roma Çağı’nda önemini yitirmiş olan Thebe antik kenti olması kuvvetli bir ihtimaldir.
Kosara Ve Kozarası
Spratt ve Forbes, Ritter, Petersen ve Luschan gibi bazı ondokuzuncu yüzyıl seyyahlarının gezi raporlarında, Kosara, Finike’den Antalya’ya doğru devam eden yol kenarında, üçbindokuzyüz adım yüksekliğinde bir kavşak noktası olarak gösterilir. Onlara göre antik dönemin Kosara’sı üç doğrultulu bir kavşak noktasında yer almakta idi. Kazı biliminde, günümüzün Kozarası mahallesinin kuzeyindeki Kaplan Dağı’nda yer alan harabenin antik dönemin Kosara’sı olabileceği ihtimali üzerinde durulmaktadır. Ki bu tepe Alakır, Çandır ve Kesme Boğazı Vadileri’ne hakimdir ve bu vadilerden gelen dağ sıralarının düğüm noktasıdır.
Antik dönemde Attaleia’dan (Antalya) çıkıp güneye doğru, Çandır Vadisi’ndeki Trebenna (Geyikbayırı), Typallia (Çitdibi/Karabel) ve vadinin bittiği düze çıktığı Kosara’ya ulaşılmaktaydı. Keza Korydalla’dan (Kumluca) çıkıp kuzeye doğru Alakır Vadisi ve Phaselis’ten sonra Idyros (Ağva) Nehir Vadisi boyunca devam eden yolların da Kosara’da birleşmiş olması gerekir. Çandır Vadisi’ni güneyde kuşatan dağ sırtında, Typallia’dan güneye doğru devam edildiğinde, ilk olarak Kosara’ya gelinir olmalıydı ki antik dönemin insanları, Kitanaura (Saraycık) ile Typallia arasında yer alan Kosara’dan, Lykai (Bölücektaş Tepesi) ve Phaselis kentlerine de ulaşabilmiş olmalıdır.
Antik kaynaklarda Kosara’nın adı “Mnarike’nin Kosarası” şeklinde de geçtiğinden, aslında Kosara’nın bir yerleşim yerinden ziyade, bir gözetleme kulesi olabileceği de ileri sürülmektedir. Günümüze kadar yapılan kazı araştırmalarında Kozarası Mevkii’nde herhangi bir yerleşim yerine rastlanmadığından ve Kaplan Dağı’nın gözetleme yeri için çok uygun bir yer olması durumu, Kaplan Dağı’nın Kosara olması olasılığı daha güçlü bir görüştür.
Günümüzün Kozarası Mevkii, antik dönemin Kosara’sı için verilen bilgilerle uyum içinde olan bir kavşak noktası niteliğindedir.
Göynük Kanyonu Parkuru (Onüç Km)
Beydağlarındaki Göynük Kanyonuna, Antalya ili Konyaaltı ilçesi batısında yer alan Altınyaka yolu istikametinden, Hisarçandır mahallesi üzerinden Üçoluk Köyüne ve buradan da Kemer ilçesi istikametine devam edilerek, yaklaşık binyüz metre rakımda dağ yamacındaki Göynük Kanyonu başlangıç noktasına yaklaşık bir buçuk saatlik bir motorlu araç yolculuğu ile ulaşılabilmektedir.
Göynük Kanyonu parkurunun tamamı patikadır. Ancak rotanın yarısı yokuş aşağı iniş, diğer yarısı kısmen düz, kısmen dik tırmanışı gerektirir. Parkur zemini çarşak, kayalık ve kısmen toprak olup patika üzerinde tehlike arz edebilecek geçiş noktaları bulunmaktadır.
Kanyona inilmesinden ve yan geçişler ile dik inişlerden sonraki süreçte cep telefonları çekmemekte, havadan veya karadan araçla kanyona ulaşılamamaktadır. Başlangıç noktasından itibaren yaklaşık iki saatlik bir inişten sonra; kanyon içinde çayın oluşturduğu gölcüklerde suya girmek, yüzmek veya yemek ihtiyacı için öğle molası verilebilir.
Molaya müteakiben, işaretli patikadan gerçekleşecek tırmanışlar genelde dik çıkış şeklindedir. Akdeniz gözünüze çarptığı andan itibaren, solunuzda kalan Göynük Kanyonu ve çay yükseklerden izlenebilmektedir. Alayapı belinden çarşak zeminden inerek çay kenarına ulaşılır. Bilahare çay kenarındaki müsait patikalar takip edilerek Göynük beldesine ulaşılabilir.
Göynük Kanyonu Kızılçam, Çınar, Sedir ve Selvi ağaçları gibi yüksek ağaçlar ile maki bitki topluluklarını da barındıran genelde gölgelik bir parkurdur. Parkur patikası işaretli ise de arazi açma çalışmaları veya doğal sebeplerle bazı yerlerde işaretler kaybolmuştur. Yürünecek patikanın zemini temizdir.
03.07.2016 – Pazar Günü Gerçekleşen Yürüyüş Deneyimi
Devamlı kanyon içinde ve genellikle gölgede yürünmüş ise de üç Temmuz günü havanın bulutsuz ve sıcaklığın 37o olması gibi etkenler su ve enerji tüketimini arttırmıştır.
Bazı sporcularda dikkatsizlik, halsizlik ve yorgunluk belirtileri gözlenmiştir.
Kanyona iniş güzergahı olarak, dağ yamacından denize doğru olan istikamet tercih edilmiştir. Bu etkinliğin ikinci kilometresinde, bir erkek katılımcı çarşak zeminde kayarak ayak bileğini burkmuştur. Badirenin daha başlangıçta olması sebebiyle kazazede araç temin edilebilmiştir.
Tavsiye
Yanınıza muhakkak en az üç litre su alınız.
Ayak bileklerinizi kavrayan yürüyüş ayakkabısı giyiniz.
Bu parkur deneyimli yürüyüşçüler için orta derece zorluktadır.
Parkura, bu parkuru bilen bir Yürüyüş Lideri ile gidilmesi uygundur.
Kaynakça:
Demircan. M. (2015-2016). Beydağları yürüyüş parkurlarında dağ ve doğa sporlarından izlenimler. Anonim.
Onur, F. (2002). Lykia Hidrografisi. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Antalya.
Tüner, N. (2002). “Lykia’nn Yerleşim Coğrafyasında Yeni Lokalizasyonlar“. Likya İncelemeleri I. Arkeoloji ve Sanat Yayınları. Kanaat Basımevi. İstanbul.
Büyükyörük, F. ve Samur, M. (2008). “Beldibi Şapel ve Mezarlık Alanı Kurtarma Kazısı 2008“. Suna – İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü. ANMED-2009-7.
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
“Göynük Kanyonu Ve Antik Kosara” başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Mürşidin Demircan’a aittir ve makale, yazarı tarafından (http://www.mursidindemircan.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.