Yeşil büyüme gündeminin getirdiği gerekliliklerle birlikte hızla yaygınlaşan rüzgâr, güneş ve jeotermal gibi çeşitli yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, imalat sanayiinde geri dönüşüm, atık yönetimi ve kaynak verimliliği uygulamaları ile organik tarım gibi uygulamalarda çevreyi koruma ve eski haline getirmeye yönelik yeni iş alanları ortaya çıkmıştır. Yeşil işler de denilen bu iş alanları, ekonomik sektörlerde ve faaliyetlerde, olumsuz çevresel etkileri azaltan, sürdürülebilirliği artıran ve insan onuruna yakışır doğrudan istihdam olarak tanımlanmaktadır.
Yeşil dönüşüm sürecinde ortaya çıkacak yeni iş alanları önemli bir fırsat penceresi iken, bazı sektörlerde yaşanabilecek istihdam kayıpları da önemli bir tehdit olarak görülmektedir. Bu noktada beceri açığı, beceri uyumsuzluğu ve kaybolan meslekler işsizlik riskini önemli düzeylere taşımaktadır.
Dünya Bankası Ülke İklim ve Kalkınma Raporu’nda Türkiye’de yeşil sürecinde çalışanların yüzde 18’ine kadar ulaşabilecek kısmının iş kaybı riskiyle karşı karşıya kalabileceği tahminine yer verilmektedir. İş gücü talebinde yaşanabilecek değişimin, iş gücü piyasalarında nitelikli işlere erişebilirliği daha güç olan özel politika gerektiren gruplar ile düşük niteliklere sahip iş gücü açısından koşulların daha da güçleştirmesi riskinin farkında olunarak bu riski azaltmaya yönelik tedbirler alınması gerekmektedir. Bu kapsamda söz konusu fırsat ve tehditlerin çok iyi değerlendirilerek yeşil büyümeye katkı sağlayacak sektör ve uygulamalar ile bu alanlardaki yeşil işlerde ihtiyaç duyulacak niteliklere sahip iş gücünün oluşturulması önem arz etmektedir.
Söz konusu dönüşüm sürecinin ortaya çıkaracağı iş süreçlerindeki değişiklikler, kaybolacak meslekler ve yeni ortaya çıkacak mesleklerin bölgesel düzeyde analizlerinin yapılması yönünde çalışmalar gerçekleştirilmesi, yeşil dönüşümün erken aşamasında, henüz bahsedilen riskler gerçekleşmemişken, beceri dönüşümünün sağlanmasına ve iş gücünün değişen koşullarda istihdam edilebilirliğinin korunmasına yönelik planlama ve programlama çalışmalarının yapılması ve konuya ilişkin paydaş farkındalığının artırılması kritik önemdedir.
Kaynak:
17.12.2024 tarih ve 32755 sayılı Resmi Gazete, Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi 2024 – 2028. Tematik Amaçlar ve Stratejiler, Yeşil Büyüme, Yeşil İşler.