İlgili mevzuat zorlayıcı hüküm olmaması karşısında, profesyonel turist rehberlerinin yıllık vize işleminin rehber derneğine üye olma koşuluna bağlanamayacağı hk.
Profesyonel turist rehberlerinin yıllık vize işleminin yapılabilmesi için Rehberler Derneğine üye olunduğunun belgelendirilmesi gerektiğine ilişkin olup, İl Turizm Müdürlüklerine gönderilen Turizm Bakanlığı Turizm Eğitimi Genel Müdürlüğü’nün 17.12.1993 günlü ve 02.2.630/690-3526 sayılı genelgesinin ve bu genelgenin davacıya duyurulmasına ilişkin İzmir İl Turizm Müdürlüğü işleminin; profesyonel Turizm Rehberliği ile ilgili yasal bir düzenleme bulunmadığı, yalnızca “Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği” olduğu, rehberlerin, meslekleri gereği çoğunlukla bir seyahat acentasıyla bağımlı olarak çalışmakta oldukları ve mesleki çalışmalarının anılan yönetmelikle kurallandırıldığı, yönetmeliğin 39.maddesi gereğince, her yıl turist rehberlerinin vizesinin İl Turizm Müdürlüklerince yapılmakta olduğu ve bunun için yalnızca sabıkasızlık belgesi gerektiği, vize için Türkiye’de beş ilde bulunan derneklere kayıt zorunluluğu getirilmesinin dayanaksız olduğu, dernek üyeliğine zorlanamayacakları iddiasıyla iptali istenilmektedir.
187 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 28.maddesi uyarınca Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanarak 2.7.1986 tarihli 19152 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliğinin “Vize Mecburiyeti” başlıklı 39.maddesi, “Turist Rehberleri her yıl 10 Ocak-1 Nisan tarihleri arasında, kimlik kartlarını bağlı bulundukları İl Müdürlüklerine vize ettirmek mecburiyetindedirler. Vize için yapılan müracaatlarda vize talebinde bulunan rehberler; Savcılıktan alınmış o yılın tarihi taşıyan sabıka kaybı belgesi ile birlikte örneği Bakanlıkça hazırlanmış olan tur formlarını çalıştıkları Seyahat Acentalarından temin edip her tur için doldurarak işveren Seyahat Acentasına tasdik ettirip İl Müdürlüklerine ibraz etmek mecburiyetindedirler …” hükmünü taşımaktadır.
Davalı idarece, Türkiye Turist Rehber Odaları ve Rehber Odaları Birliği Yasalarının henüz tasarı halinde bulunduğu, meslekle ilgili kuruluşların tüzel kişiliklerini sürdürebilmeleri için gerekli olan üye kaydı ve aidat toplama konularında yaptırım güçleri olmaması nedeniyle görevlerini yerine getirebilmekte güçlük çekmeleri dava konusu genelgenin düzenlenmesine gerekçe olarak gösterilmektedir.
Hükmü yazılı olan yönetmelik maddelerinde, Turist Rehberliği vizesinin yapılması için aranılan koşullar arasında Rehberler Derneğine üye olmak ve aidat ödemek gibi bir koşul yer almadığından, heryıl vize yaptırmak mecburiyetinde olan turist rehberlerine, yukarıda açıklanan gerekçe ile de olsa, vize yapılırken aranacak koşullar arasında sayılmayan “meslek teşekküllerine üye olma zorunluluğunun “dava konusu idari tasarrufa getirilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle dava konusu işlemin iptaline karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:91) (MT/NÇ)